اگر شما هم نمیدانید اطفای حریق چیست و چرا اینقدر اهمیت دارد این مقاله را با ما مطالعه کنید.
سیستم اطفا حریق اتوماتیک
آتشسوزی، اگر کنترل نشود، میتواند آسیبهای جدی بههمراه داشته باشد. در شرایطی که حریق بدون حضور افراد یا در محیطهایی با پتانسیل بالای آتشسوزی روی دهد، اقدامات اتوماتیک اطفا حریق بسیار حیاتی بهنظر میآید. این سیستم در ادارات، ساختمانهای اداری، و انبارها که افراد به صورت مداوم حاضر نیستند، بسیار کارآمد میباشد.
مفهوم اطفا حریق اتوماتیک
ابتدا در یک سیستم اعلام حریق، دتکتورها با تشخیص نشانههای اولیه حریق، سیگنال اعلام حریق را به دستگاه کنترل مرکزی ارسال میکنند و هشدار صوتی فعال میشود. به منظور اقدام فوری، شستی اعلام حریق نیز (manual call point) نیز در نظر گرفته میشود تا آتشسوزی به صورت دستی اعلام شود.
سیستم اطفا حریق اتوماتیک بهطور خودکار اقدام به فعالسازی دستگاههای اطفا حریق پس از تشخیص حریق توسط دستگاههای اعلان حریق مینماید. این روش اتوماتیک از گسترش حریق جلوگیری میکند و خسارات را به حداقل ممکن میرساند.
آشنایی با انواع حریق
برای مقابله با حریق، انواع مختلفی از تجهیزات خاموش کننده وجود دارند. برای مثال، بسته به نوع حریق، از خاموشکنندههای خاص مانند پودری یا گازی استفاده میشود. نیاز به شناخت انواع حریق و محل استفاده مناسب تجهیزات ضروری است.
انواع حریق بر اساس نوع مواد سوختنی و شرایط زیرساختی متفاوت هستند. برخی از انواع حریق عبارتند از:
1. حریق کلاس A
– مواد سوختنی: جامدات نظیر چوب، کاغذ، پارچه و فرش.
– خاموش کننده معمولاً آب است.
2. حریق کلاس B
– مواد سوختنی: مایعات قابل اشتعال مثل بنزین، روغن، و گاز.
– خاموش کننده: خاموشکنندههای خاص برای حریقهای مایع.
3. حریق کلاس C
– مواد سوختنی: گازهای قابل اشتعال مثل گاز طبیعی یا پروپان.
– خاموش کننده: خاموشکنندههای خاص برای حریقهای گازی.
4. حریق کلاس D
– مواد سوختنی: فلزات قابل اشتعال مانند مگنزیم یا تیتانیم.
– خاموش کننده: پودر خاکی خاص یا مواد خنثیساز خاص.
5. حریق کلاس K
– مواد سوختنی: روغنها و چربیها معمولاً در محیطهای آشپزخانه.
– خاموش کننده: خاموشکنندههای خاص برای حریقهای چربی و روغنی.
انواع خاموش کننده ها
هر کدام از این کلاسها نیاز به نوع مخصوصی از خاموشکننده دارند تا بتوان بهطور موثر با حریق مقابله کرد.
خاموش کننده آب
آب به عنوان یک خاموشکننده کلاسیک در مقابله با حریقهای جامدات مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده با انتقال حرارت از سطح سوخته و جلوگیری از انتقال اکسیژن به سوخته، به شکل اثرگذاری حریق را خاموش میکند. آب به عنوان یک خاموشکننده اقتصادی و در دسترس عمومی، برای حریقهای کلاس A، مانند چوب، کاغذ، و پارچه، مورد توجه قرار میگیرد.
خاموش کننده پودر خشک ABC
پودر خشک ABC یک خاموشکننده چندمنظوره است که میتواند در حریقهای مایعات قابل اشتعال (کلاس B) و گازها (کلاس C) به عنوان یک گزینه موثر عمل کند. این پودر خشک با خلق لایههایی بر روی سطح سوخته، انتقال اکسیژن به آتش را مهار کرده و باعث خنک شدن ناحیه اطراف میشود.
خاموش کننده دی اکسید کربن (CO2)
CO2 یک گاز بیرنگ و بدون بو است که مورد استفاده در حریقهای مایعات قابل اشتعال (کلاس B) و گازها (کلاس C) قرار میگیرد. این گاز با حذف اکسیژن از محل حریق، باعث کاهش دما و سرعت خاموش شدن حریق میشود.
خاموش کننده پودر خاکی خاص (برای حریق کلاس D)
پودر خاکی خاص برای مقابله با حریقهای فلزات قابل اشتعال (کلاس D) مورد استفاده قرار میگیرد. این پودر با ایجاد یک لایه حاصل از تفاعل شیمیایی با سطح فلزی، اکسیژن را از دسترس سوخته خارج میکند و حریق را خاموش میکند.
خاموشکنندههای خاص برای حریقهای چربی و روغنی
خاموشکنندههای خاص برای حریقهای مایعات چربی و روغنی (کلاس K) عمدتاً در محیطهای آشپزخانه مورد استفاده قرار میگیرند. این خاموشکنندهها عمدتاً از ترکیباتی مانند شیرابه پتروشیمیایی یا پتاسیم استات تشکیل شدهاند و به عنوان یک راه حل موثر برای مقابله با حریقهای مایعات چربی و روغنی عمل میکنند.
مزایای سیستم اطفا حریق اتوماتیک
– کاهش زمان واکنش به حریق و پیشگیری از گسترش آن.
– حفاظت بهتر در محیطهای بدون حضور دائمی افراد.
– کاهش خسارات مالی و انسانی.
– عملکرد خودکار و بدون نیاز به مداخله انسانی.
سیستم اسپرینکلر در اطفا حریق
سیستم اسپرینکلر یکی از بهترین و مؤثرترین ابزارهای اطفاء حریق است که در ساختمانها، ادارات، و فضاهای صنعتی استفاده میشود. این سیستم عمدتاً از یک شبکه از لولهها و اسپرینکلرها تشکیل شده است که بهصورت گسترده در سقف یا دیوارهای ساختمان نصب میشود.
وظیفه اسپرینکلرها در سیستم اطفا حریق این است که در صورت شناسایی حرارت یا دود، خودکار فعال شده و آب یا ماده خاموشکننده مشابه را به صورت اتوماتیک به محل حریق پخش کنند. هر اسپرینکلر دارای سنسور حرارتی میباشد که در صورت رسیدن به دمای مشخص، مکانیزمهای داخلی آن فعال میشود.
سیستم اسپرینکلر از مزایای بسیاری برخوردار است، از جمله:
1. تحریک خودکار: اسپرینکلرها به صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت انسانی فعال میشوند.
2. تخلیه یکنواخت آب: آب به صورت پراکنده از اسپرینکلرها پخش میشود، که این امر از گسترش حریق جلوگیری میکند.
3. کاهش خسارات: این سیستم به دلیل واکنش سریع و حضور مستمر در محل، خسارات را به حداقل ممکن میرساند.
4. تحلیل مکانیکی: هر اسپرینکلر بهصورت مستقل فعال میشود، که این امکان را فراهم میکند تا فقط در نقطه حریق فعال شده و حفاظت محیطهای دیگر ادامه داشته باشد.
5. کاهش مصرف آب: به دلیل فعال شدن تنها در محدوده حریق، مصرف آب کاهش یافته و بهینهترین عملکرد ممکن را ارائه میدهد.
به علت کارآیی و کارکرد اتوماتیک، سیستم اسپرینکلر بهعنوان یکی از موثرترین روشهای اطفا حریق مورد توجه قرار گرفته و در بسیاری از ساختمانها بهعنوان یکی از اصلیترین اقدامات ایمنی مورد استفاده قرار میگیرد.
خلاصه مقاله
سیستم اطفا حریق اتوماتیک با تشخیص سریع حریق، امکان اقدامات سریع و موثر برای حفاظت از افراد و ممتلکات را فراهم میآورد، به ویژه در مواقعی که حضور انسانی ممکن نیست یا زمان واکنش ضروری است.
منابع:
en.wikipedia.org
www.nfpa.org