استخر استخراج یا Mining Pool چیست و چگونه کار می‌کند؟

بشر قرن‌ها مجبور بود برای به‌دست‌آوردن دارایی‌های ارزشمندی همچون طلا و نقره و الماس در شرایط سخت معدن دست به استخراج (Mining) بزند. طلای دیجیتال، یعنی بیت کوین و البته سایر ارزهای دیجیتال مبتنی‌بر استخراج هم از این قاعده مستثنا نیستند و افرادی که به‌دنبال کوین‌های جدید هستند، باید کار استخراج را انجام دهند. همان‌طور‌که استخراج یک‌نفره طلا کار بسیار دشواری است و استخراج‌کنندگان (Miner) طلا اغلب به‌صورت گروهی با‌هم کار می‌کنند، استخراج یک‌نفره بیت کوین هم به زحمت و هزینه بسیار زیادی احتیاج دارد و استخراج‌کنندگان را به‌ناچار دور هم گرد می‌آورد تا در قالب استخر استخراج (Mining Pool) کار استخراج بیت کوین را راحت‌تر انجام دهند.

در این مطلب، ابتدا استخر استخراج را معرفی می‌کنیم و نحوه عملکرد آن را توضیح می‌دهیم و روش‌های پاداش‌دهی استخرها را مرور می‌کنیم. درادامه، به برخی از معیارهای تأثیرگذار در انتخاب Mining Pool اشاره می‌کنیم و معایب و مزایای پیوستن به استخرهای استخراج را برمی‌شماریم. درنهایت نیز، چند نمونه از استخرهای استخراج برتر را معرفی می‌کنیم. اگر شما هم به فکر کسب درآمد از راه استخراج ارز دیجیتال هستید، مطالعه این مطلب را از دست ندهید.

بیشتر بخوانید: درآمد استخراج بیت کوین در ایران چقدر است؟

استخر استخراج یا Mining Pool چیست؟

استخر استخراج شامل گروهی از ماینرهاست که با‌هم کار می‌کنند تا با کشف بلاک جدید، پاداش بلاک را دریافت و بین خودشان تقسیم کنند. استخراج ارز دیجیتال برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و افزودن آن‌ها به شبکه بلاک چین انجام می‌شود و ضامن امنیت بلاک چین است. این کار دشوار شامل حل‌کردن مسائل پیچیده ریاضی می‌شود و به سخت‌افزارهایی با توان محاسباتی فراوان احتیاج دارد.

علاوه‌براین، ماینرها اغلب باید با مسائل فنی و تخصصی اتصال نود به شبکه آشنا باشند؛ به‌همین‌دلیل، کار گروهی ماینرها یا ایجاد Mining Pool معمولاً به‌نفع آنان تمام می‌شود. در استخر استخراج، ماینرها توان محاسباتی دستگاه‌های خود را به‌اشتراک می‌گذارند تا بختشان را برای دریافت نتیجه افزایش دهند. سپس، پاداش استخراج را به‌تناسب مشارکتشان در استخر دریافت ‌می‌کنند.

بدین‌ترتیب، ماینرها دیگر نگران هزینه خرید دستگاه‌های گران‌قیمت استخراج، اعداد نجومی قبض برق، زحمت راه‌اندازی و نگه‌داری دستگاه‌های استخراج، به‌روزرسانی سخت‌افزارها و نرم‌افزارها یا محاسبه سودآوری استخراج به‌تناسب سختی شبکه یا نوسان‌های قیمت نیستند.

بیشتر بخوانید: آموزش استخراج بیت کوین + معرفی بهترین دستگاه‌های ماینینگ

هر استخر استخراج یک مدیر یا هماهنگ‌کننده دارد که کار مدیریت سخت‌افزارها، نرم‌افزارها، ثبت کار هر ماینر و توزیع پاداش استخر را انجام می‌دهد. ماینرها باید به مدیر استخر مبلغ مشخصی که معمولاً بین ۱ تا ۵درصد از سود استخراج است، به‌عنوان کارمزد (Pool Fee) بپردازند تا بتوانند در استخر سهیم شوند. پاداشی که ماینرها در‌نهایت دریافت می‌کنند، به درصد مشارکت آنان و استراتژی پرداخت پاداش استخر بستگی دارد.

استخر استخراج چگونه کار می‌کند؟

استخر استخراج براساس قدرت محاسباتی یا نرخ هش (Hash Rate) دستگاه‌های مشارکت‌کنندگان استخر کار می‌کند. هرچه استخر قدرت محاسباتی و نرخ هش بیشتری جمع‌ کند، بخت استخر و درنتیجه، بخت ماینرها برای کسب پاداش بیشتر خواهد بود.

استخرهای استخراج به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می‌شوند. برخی استخرها به‌صورت سنتی و متمرکز کار استخراج را انجام می‌دهند و برخی دیگر شبکه‌ای همتابه‌همتا برای اتصال ماینرها به یکدیگر فراهم می‌کنند. استخرهای استخراج متمرکز از سرورهای مشخصی استفاده می‌کنند که درواقع، نقطه‌ اتصالی برای جمع‌آوری منابع چندین ماینر هستند.

در این استخرها، پروتکل ویژه‌ کار گروهی به چند ماینر اجازه می‌دهد تا هم‌زمان روی یک بلاک کار کنند. پیشرفت هر ماینر به‌کمک سرور مشخصی ارزیابی می‌شود که ماینر به آن متصل است. علاوه‌براین، نرم‌افزار ویژه‌ای برای استخراج در حال کار است که می‌تواند بین Mining Pool و سرور مرتبط ارتباط برقرار کند و مدیریت استخراج را برعهده بگیرد.

بیشتر بخوانید: آینده استخراج ارزهای دیجیتال چیست؟ چه بر سر ماینرها می‌آید؟

در استخرهای استخراج غیرمتمرکز، کار ماینرها اندکی پیچیده‌تر و حرفه‌ای‌تر می‌شود. در این استخرها، سرور واحد و متمرکزی وجود ندارد؛ بنابراین، ماینرها باید مستقیماً به یکدیگر متصل شوند و برای تقسیم کار باهم تعامل داشته باشند. نحوه توزیع پاداش نیز براساس مشارکت هر ماینر به‌طور‌خودکار انجام می‌شود.

نحوه پاداش‌دهی در استخر استخراج

کاربران استخر استخراج پس از ایجاد بلاک، پاداش خود را در قالب ارز دیجیتال دریافت می‌کنند. پاداش Mining Pool بر‌اساس سهم ماینرها در استخر توزیع می‌شود. سیستم‌های پاداش‌دهی در استخرهای استخراج متنوع است و به استراتژی هر استخر بستگی دارد.

همچنین، ممکن است یک استخر از چندین روش پرداخت به‌دلخواه مشتریان خود استفاده کند. ازاین‌رو، بد نیست با چند نمونه از روش‌های پرداخت رایج‌ استخرهای استخراج آشنا شویم تا دیدگاه روشن‌تری درباره شیوه کسب سود از استخرها پیدا کنیم.

پرداخت به‌ازای هر سهم (Pay-Per-Share)

این روش که به‌اختصار PPS هم نامیده می‌شود، روش پرداخت نسبتاً ساده‌ای است. همان‌طور‌که از نام آن پیداست، ماینرها به‌ازای سهم مشارکت خود در ایجاد بلاک، دستمزد دریافت می‌کنند. براساس داده‌ها و آمار، سهم هر ماینر پیش از ایجاد بلاک مشخص می‌شود.

سیستم‌های PPS همیشه پاداشی برای مشارکت‌کنندگان در نظر می‌گیرند؛ حتی اگر استخر نتواند بلاک جدید را پیدا کند. بنابراین، کارمزدی که استخرهای مبتنی‌بر PPS از ماینرها دریافت می‌کنند، اندکی بیشتر از کارمزد استخرهای دیگر است.

گفتنی است در این روش پرداخت، ماینرها بدون نگرانی بابت تقلب از سود سیستم برخوردار می‌شوند و بخش زیادی از ریسک استخراج برعهده مدیر و اپراتور استخر استخراج است. ازاین‌رو، فقط استخرهای بزرگ‌تر با ذخایر کافی می‌توانند این روش پرداخت را ارائه دهند.

بیشتر بخوانید: استخراج هر بیت کوین چقدر هزینه دارد؟ ارتباط هزینه‌ها با قیمت

پرداخت کامل به‌ازای هر سهم (Full Pay-Per-Share)

پرداخت کامل به‌ازای هر سهم که به‌اختصار FPPS یا PPS+ نیز نامیده می‌شود، مشابه سیستم‌ پرداخت به‌ازای سهم کار می‌کند. بااین‌همه، در سیستم FPPS ماینرها درصورت یافتن بلاک، کارمزد تراکنش هم دریافت می‌کنند. همچنین، هنگامی‌که استخر استخراج بلاکی را پیدا می‌کند، ماینرها پاداش بلاک را به‌طورمساوی دریافت می‌کنند.

درمجموع، در سیستم‌های پرداخت کامل به‌ازای هر سهم، ماینرها یک پاداش استاندارد و یک پاداش کارمزد تراکنش دریافت می‌کنند. بدین‌ترتیب، ماینر می‌تواند از سود بیشتری برخوردار شود.

پرداخت به‌ازای آخرین تعداد سهم (Pay-Per-Last N Share)

استخرهای مبتنی‌بر پرداخت به‌ازای آخرین تعداد سهم (PPLNS) فقط درصورت ایجاد بلاک جدید به ماینرها پاداش می‌دهند. برای ارائه پاداش، استخر به عقب برمی‌گردد و به‌دنبال آخرین میزان سرمایه‌گذاری (سهم) ماینر پیش از یافتن بلاک می‌گردد تا سود ماینر را محاسبه کند. ساده‌تر بگوییم در این روش، ماینرهایی از سود بیشتری برخوردار می‌شوند که مدت‌زمان بیشتری در استخر مشارکت کنند و در آن سهیم باشند.

همچنین، استخرهای مبتنی‌بر PPLNS کارمزد کمتری درمقایسه‌با سایر استخرها دریافت می‌کنند و برای ماینرهایی مناسب هستند که به برداشت مداوم سهم خود از استخر تمایلی ندارند. گفتنی است ریسک اپراتور و مدیر استخر هم در این روش کمتر است.

سایر روش‌های پرداخت استخر استخراج

استخرهای استخراج طبق استراتژی‌های مشخص خود از روش‌های دیگری نیز برای پرداخت به ماینرها استفاده می‌کنند. برخی از این استراتژی‌ها، دو نمونه از روش‌های معرفی‌شده را ترکیب می‌کنند و برخی دیگر معیارهایی از‌جمله دشواری استخراج و مدت‌زمان حضور ماینر در استخر و میزان فعالیت ماینر برای پیداکردن بلاک را برای پرداخت پاداش به مشارکت‌کنندگان در استخر ماینینگ در نظر می‌گیرند.

معیارهای انتخاب استخر استخراج

برای انتخاب استخرهای استخراج برتر، لازم است عوامل مختلفی را در نظر بگیرید. درادامه، به برخی از این عوامل اشاره می‌کنیم.

پردازنده موردنیاز استخر استخراج

اولین گام انتخاب سخت‌افزاری است که قصد دارید از توان محاسباتی آن برای مشارکت در استخر استفاده کنید. بهتر است سخت‌افزار خود را متناسب با الگوریتم کوین مدنظر و استراتژی استخر انتخاب کنید. دستگاه‌های مختلفی با پردازنده‌های CPU یا GPU یا آی‌سیک (ASIC) می‌توانند برای استخراج کوین‌ها و توکن‌های مختلف استفاده شوند.

بیشتر بخوانید: قیمت ماینر در بازار ایران؛ عوامل مؤثر بر قیمت دستگاه استخراج

برخی استخرها ممکن است از شما حداقل توان محاسباتی مشخصی برای مشارکت بخواهند. در این‌ صورت، حتماً این نکته را در صفحه اصلی استخر یا دستورالعمل پیوستن به استخر ذکر می‌کنند. درمجموع، فراموش نکنید که هرچه نرخ هش بیشتری در‌اختیار استخر قرار دهید، پاداش بلاک بیشتری هم دریافت می‌کنید و احتمال کسب درآمد خود را افزایش می‌دهید.

درمقابل، دستگاه‌های استخراج پیشرفته‌تر برای پردازش و خنک‌‌کردن سخت‌افزارها، برق بیشتری هم مصرف می‌کنند که می‌تواند تأثیر بسزایی بر میزان سود نهایی شما بگذارد.

اندازه استخر استخراج

بزرگ یا کوچک بودن استخر ماینینگ عامل مهم دیگری است که می‌تواند اعتبار استخر را نیز مشخص کند. اندازه استخر معمولاً با نرخ هشی سنجیده می‌شود که استخر در‌اختیار دارد. استخرهای بزرگ‌تر قدرت محاسباتی بیشتری دارند و می‌توانند بلاک‌ها را سریع‌تر حل کنند. بااین‌حال، در این استخرها پاداش بین تعداد بیشتری از ماینرها توزیع می‌شود.

بد نیست اشاره کنیم که اندازه استخر بهتر است حد مشخصی داشته باشد. اگر با استخری سروکار دارید که بیشتر از ۵۰درصد از نرخ هش کل شبکه را در‌اختیار دارد، تا‌حدممکن از پیوستن به آن اجتناب کنید. فراموش نکنید که برای جلوگیری از حمله ۵۱درصد، هیچ استخری نباید روی بیش از نیمی از کل نرخ هش شبکه کنترل داشته باشد.

کارمزد استخر استخراج

همان‌طور‌که پیش‌تر گفتیم، هر استخر استخراج ممکن است کارمزد مشخصی از ماینرها دریافت کند. این امر می‌تواند از استخری به استخر دیگر متفاوت باشد و ممکن است درصدی از پاداش ماینرها را ازآنِ خود کند. برای اطمینان از سودآوری استخراج، حتماً پیش از پیوستن به استخر از میزان کارمزد آن مطمئن شوید. کارمزد استخراج معمولاً بین ۱ تا ۵درصد تعیین می‌شود. برخی استخرها هم ممکن است بسته به استراتژی خود، کارمزد خاصی از ماینرها دریافت نکنند.

روش پرداخت سود استخر

همان‌طور‌که پیش‌تر اشاره کردیم، استخرهای استخراج از استراتژی‌های مختلفی برای پرداخت سود به ماینرها استفاده می‌کنند. ماینرها هم ممکن است براساس سلیقه و استراتژی کسب درآمد خود، با روش‌های پرداخت متفاوتی راحت‌تر باشند. دراین‌بین، بد نیست اشاره کنیم که استخرها ممکن است معیاری به‌ نام حداقل آستانه پرداخت (Minimum Payout Threshold) داشته باشند که گاهی ثابت است و گاهی ماینر می‌تواند بسته به میل خود آن را تغییر دهد.

‌حداقل آستانه پرداخت کفِ سودی را مشخص می‌کند که تنها پس از رسیدن درآمد ماینر به آن نقطه، پرداخت خودکار به کیف پول ماینر انجام می‌شود. این معیار هم می‌تواند در چینش استراتژی درآمدزایی ماینر مهم باشد. به‌عنوان مثال، اگر دستگاه‌های استخراج شما قدیمی‌تر هستند، ممکن است خروجی محاسباتی کمتری داشته باشید. در این‌ صورت، بالا‌بودن حداقل آستانه پرداخت استخر به‌معنای دریافت سود در فواصل زمانی طولانی‌تر است.

بیشتر بخوانید: آموزش استخراج دوج کوین؛ هرآنچه باید بدانید

اعتبار و شفافیت عملکرد استخر

از امنیت و شفافیت استخر اطمینان حاصل کنید. عواملی همچون اندازه و نرخ هش استخر می‌توانند نمایان‌‌دهنده اعتبار آن باشند. تعداد ماینرهای فعال در استخر نیز می‌تواند معیار مناسبی برای سنجش کارایی استخر باشد. علاوه‌براین، استخر استخراج باید داشبورد مخصوصی برای ایجاد شفافیت و ارائه داده‌های استخراج در‌اختیار ماینر قرار دهد.

همچنین، می‌توانید در صفحات پشتیبانی به‌دنبال دیدگاه‌ها و نکته‌ها و بحث‌های مختلفی باشید که ماینرها درباره استخر مدنظرتان بیان می‌کنند. توییتر ارزهای دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی هم مکان مناسبی برای بررسی تجربه‌های ماینرهای دیگر درباره کارایی و اعتبار استخر هستند.

ویژگی‌های امنیتی استخر و سابقه حمله به استخر یا ازدسترس‌خارج‌شدن آن هم برخی دیگر از عواملی هستند که بهتر است هنگام انتخاب استخر در نظر بگیرید.

اتصال اینترنت و فاصله مکانی استخر استخراج

علاوه‌بر معیارهای گفته‌شده، معیارهای دیگری هم می‌توانند به شما در انتخاب بهترین استخر کمک کنند. به‌عنوان نمونه، برخی استخرها حداقل سرعت اتصال به اینترنت شما را تعیین می‌کنند که بهتر است باتوجه‌به نوع اتصال به اینترنت خود در نظر بگیرید. درمجموع، پیشنهاد می‌کنیم برای کسب درآمد بیشتر از اینترنت پرسرعت استفاده کنید. علاوه‌براین، هرچه فاصله مکانی شما از سرورهای استخر کمتر باشد، سریع‌تر و با تأخیر کمتری می‌توانید شبکه استخراج و بلاک چین را از یافتن بلاک آگاه کنید.

بیشتر بخوانید: آموزش استخراج لایت کوین

نحوه مقایسه استخرهای استخراج

برای بررسی عوامل ذکرشده و کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید به وب‌سایت استخر دلخواهتان سر بزنید. بااین‌حال، پیشنهاد می‌کنیم از پلتفرم‌های ارائه داده استخرهای استخراج مانند «Miningpoolstats» یا «Miningpoolhub» برای مقایسه استخرهای مختلف کمک بگیرید.

برای مثال، در صفحه اول پلتفرم «Miningpoolstats» با جزئیات زیر درباره کوین‌های مختلف روبه‌رو می‌شوید. این جزئیات می‌توانند نمایی کلی از الگوریتم هر بلاک چین، دشواری استخراج، نرخ هش کل شبکه و دیگر عوامل مؤثر بر درآمدزایی از استخراج ارز دیجیتال را به شما نشان دهند.

پس از انتخاب کوین مدنظر به صفحه استخرهای استخراج آن هدایت می‌شوید.

همان‌طور‌که در تصویر بالا مشاهده می‌کنید، ستون اول فهرستی از اسامی استخرها و مکان جغرافیایی آن‌ها را در‌اختیارتان قرار می‌دهد. در ستون بعدی، کارمزد استخر و شیوه پرداخت سود آن را ملاحظه می‌کنید. در ستون‌های بعدی نیز، می‌توانید به داده‌هایی درباره نرخ هش استخر درمقایسه‌با نرخ هش کل شبکه و اطلاعاتی از بلاک‌های ماین‌شده استخر دست پیدا کنید. برای دریافت جزئیات بیشتر درباره هر استخر، حتماً به وب‌سایت اصلی آن‌ها مراجعه کنید.

مزایای استخر استخراج

استفاده از استخر ماینینگ به‌جای استخراج انفرادی ارزهای دیجیتال، مزایای مختلفی دارد که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• سرعت و قدرت بیشتر برای دریافت سود: با به‌اشتراک‌گذاری نرخ هش دستگاه‌های ماینر مختلف، استخراج‌کننده‌ها بخت خود را برای حل‌کردن بلاک جدید زنجیره و کسب پاداش افزایش می‌دهند. علاوه‌براین، قدرت بیشتر دستگاه‌های محاسباتی مساوی با کاهش زمان لازم برای پیداکردن بلاک جدید است.
• کسب درآمد منفعل: استخرهای ماینینگ جریان ثابت و منظمی از درآمد منفعل را بدون نیاز به نگرانی درباره مسائل فنی و تخصصی ایجاد نود استخراج فراهم می‌کنند. درآمد مشخص در فواصل زمانی نسبتاً معین و مشاهده میزان سود در داشبورد مخصوص ماینرها هم از جذابیت‌های استخرهای استخراج به‌شمار می‌روند.
• اجتناب از دشواری استخراج: با افزایش روزافزون محبوبیت ارزهای دیجیتال، استخراج این دارایی‌ها هم پیوسته دشوارتر می‌شود و به صرف انرژی و هزینه بیشتری احتیاج دارد. همچنین، ماینرهای انفرادی برای رقابت بیشتر باید به فکر پرداخت هزینه کلان برای خرید دستگاه‌های جدید و پرداخت قبض برق سنگین باشند. استخرهای استخراج کار ماینینگ را به کار گروهی کم‌دردسر و سودآوری تبدیل می‌کنند.
• ورود ماینرهای جدید و تمرکززدایی: با کاهش مشکلات ناشی از استخراج، ماینرهای بیشتری برای ورود به این صنعت اقدام می‌کنند. این مسئله می‌تواند به پراکندگی قدرت در شبکه کمک کند.

معایب استخر استخراج

پیوستن به استخرهای استخراج معایب و مشکلاتی هم به‌‌دنبال دارد. درادامه، شما را با برخی از این معایب آشنا می‌کنیم.

• کارمزد استخر و کاهش سود احتمالی: استخرهای استخراج گاهی از ماینرها کارمزد مشخصی دریافت می‌کنند که می‌تواند سود نهایی ماینر را کاهش دهد. علاوه‌براین، ازآن‌جاکه پاداش بلاک بین ماینرهای مختلفی توزیع می‌شود، درصد دریافت پاداش نیز کمتر از زمانی است که ماینر به‌صورت انفرادی و جداگانه بلاک را پیدا می‌کند.
• احتمال تمرکزگرایی: استخرهای استخراج باعث مشارکت ماینرهای بیشتری می‌شوند؛ اما کنترل میزان زیادی از نرخ هش می‌تواند باعث احتمال تمرکزگرایی در شبکه و در مواقعی، سوءاستفاده‌های احتمالی شود. این مسئله انتقاد بسیاری از طرفداران بلاک چین‌ها را نیز برانگیخته است. این افراد معتقدند جمع‌آوری قدرت محاسباتی به‌صورت متمرکز با ماهیت تمرکززدای بلاک چین تناقض دارد.
• کاهش اختیارات ماینر: استخرهای استخراج معمولاً شرایط منحصربه‌فردی دارند که می‌توانند ماینرها را محدود کنند. ماینر نیز به‌ناچار باید روند استخراج خود را با مواردی همچون شیوه پرداخت استخر و کسر کارمزد مطابقت دهد.

بهترین استخرهای استخراج

استخرهای استخراج فراوانی دردسترس ماینرهای ارزهای دیجیتال قرار دارند که برخی از شهرت و محبوبیت بیشتری برخوردارند. انتخاب بهترین استخر ماینینگ به شرایط، امکانات، استراتژی و ترجیح ماینر برمی‌گردد. درادامه، به پنج نمونه از استخرهای استخراج معتبر و برخی از ویژگی‌های شاخص آن‌ها اشاره می‌کنیم.

بیشتر بخوانید: بهترین استخرهای استخراج بیت کوین (آپدیت ۲۰۲۲)

سؤالات متداول

برای جمع‌بندی مباحث مطرح‌شده، در پایان به برخی از پرسش‌های متداول‌ مرتبط با استخر استخراج پاسخ دهیم: