تامین بودجه فرهنگستان هنر همچون آب از علقمه آوردن است

آیین تکریم و معارفه رئیس فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران روز شنبه (سوم تیر) با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور، غلامعلی حدادعادل عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر علیرضا مرندی رئیس فرهنگستان علوم پزشکی، علی اکبر صالحی معاون پژوهشی و قائم مقام رئیس فرهنگستان علوم، سیدمحمد هاشمی معاون حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی و جمعی از مسئولان و هنرمندان در تالار ایران فرهنگستان هنر برگزار شد.

در آیین از خدمات بهمن نامورمطلق رئیس پیشین فرهنگستان هنر تجلیل و مجید شاه‌حسینی به عنوان رئیس جدید این فرهنگستان معرفی شد. ۳۰ خرداد امسال طی حکمی از سوی آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور، مجید شاه‌حسینی به عضویت فرهنگستان هنر درآمد و به سمت رئیس این فرهنگستان منصوب شد.

همچنین در این مراسم ۱۰ نفر از فرهیختگان و شخصیت‌های برتر هنری؛ داریوش ارجمند، محمدحسین ایمانی خوشخو، حسن بلخاری، محمدرضا پورجعفر، عبدالحمید قدیریان، محسن مومنی شریف، ابوالفضل داودی رکن آبادی، محمدرضا حسنایی، علیرضا عندلیب و عبدالحمید نقره‌کار به انتخاب شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان اعضای پیوسته فرهنگستان هنر معرفی شدند.

محمدحسین ساعی رئیس دانشگاه سوره و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی که مدیریت و اجرای این مراسم را برعهده داشت، این برنامه را همچون نشست علمی عنوان کرد و گفت: فرهنگستان هنر ۲۴ سال پیش، ۲۵ اسفند سال ۱۳۷۷ براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی با هدف پاسداری از میراث فرهنگی، هنر اسلامی و ملی، پیشنهاد سیاست‌ها و ارتقای فرهنگ اسلامی تشکیل شد که این اهداف در دوره نامورمطلق پیگیری شد و امیدواریم در دوره شاه‌حسینی نیز ارتقا پیدا کند.

مجید شاه‌حسینی رئیس جدید فرهنگستان هنر در این آیین اظهارداشت: فرهنگ جبهه و عرصه جهاد نرم است، بنده برحسب وظیفه مسئولیت‌هایی را تاکنون داشتم و همیشه در فاصله این مسئولیت‌ها، افتخارم معلمی بود و یکی از ناراحتی‌هایم امروزم این است که در طول این ۱۴ سال فراغتی که از آخرین مسئولیتم داشت، معلمی کمی با مسئولیت جدید مشوش می‌شود که امیدوارم باب معلمی هیچ گاه برای عاشقان این حوزه بسته نشود به آقای نامورمطلق تبریک می‌گویم که به این بهشت بازمی‌گردد.

وی افزود: تعاریف مختلفی از تاریخ گفته شده است، فیلسوفانی می‌گفتند که جنگ موتور تاریخ است و معتقد بودند که تاریخ چیزی نیست جز فاصله میان جنگ‌ها، این نگاهی نظامی به تاریخ است.

شاه‌حسینی افزود: منظر ما به هنر، تاریخ مقدس است و اگر به دنبال هنر دینی هستیم و اگر پذیرفته‌ایم که انقلاب اسلامی ایران یکی از ایستگاه‌های متعدد تاریخ مقدس بوده است، (ایستگاه قبلی کربلاست و ایستگاه بعدی ظهور منجی) قاعدتا وظایفی داریم که خیلی این روند به سلایق امثال بنده سپرده نشده است و در این مسیر باید گام برداریم.

رئیس فرهنگستان هنر بیان کرد: می‌دانیم که مسیر ما، مسیر امام خمینی (ره) است، امیدواریم در مسیر اعتلای هنر ایرانی، اسلامی و انقلابی در فرهنگستان هنر گام برداریم. به همه افرادی که تا امروز منشأ خدمات بودند، به آنان خدا قوت می‌گویم.

وی با اشاره به مشکلات بودجه و دغدغه مالی در فرهنگستان هنر اظهارداشت: گویا تامین بودجه در این نهاد همچون آب از علقمه آوردن است! سال‌ها قبل حکیم سنایی غزنوی سرود؛ «گوگرد سرخ خواست ز من سبز من پریر/ در پیشش ار نیافتمی روی زردمی/ خود سهل بود سهل که گوگرد سرخ خواست/ گر نان خواجه خواستی از من چه کردمی» طبق این سروده، مثل اینکه بودجه نان خواجه است و بودجه گرفتن گاهی آب از علقمه آوردن است! امیدوارم بودجه مهیا شود و بتوانیم آن گونه که در شأن هنر انقلاب اسلامی است در فرهنگستان هنر، خدمت کنیم.

محمدعلی رجبی دوانی هنرمند پیشکسوت و عضو فرهنگستان هنر نیز اظهارداشت: از ابتدای تأسیس این فرهنگستان حضور داشتم و شاهد تحولات مختلف این خانه فرهنگ و هنر بودم، فرهنگستان هنر افت و خیز‌های بسیاری داشت، این افت و خیز‌ها به این دلیل بود که به دنبال یک فرهنگستان بومی بودیم که با مقتضیات کشور، مسایل داخلی خود و مقاصد انقلاب اسلامی همسو باشد.

وی گفت: بر همین اساس قرار شد از کسانی که در متن هنر هستند، مسایل و مشکلات را جویا شویم، با بزرگان هنر سراسر کشور صحبت کردیم و سعی کردیم که فقط در مسایل نظری محدود نشویم.

رئیس گروه هنر‌های سنتی و صنایع دستی فرهنگستان هنر با اشاره به بهره‌مندی از نظرات و تجربیات استادکاران پیشکسوت در حوزه ترویج و توسعه هنر افزود: در این راستا توانستیم نظام آموزشی «استاد شاگردی» را طرح‌ریزی کنیم و این طرح با حمایت استاد محمود فرشچیان تدوین شد، اما متاسفانه این طرح توسط دولت‌های گذشته مورد حمایت قرار نمی‌گرفت، اما در دولت سیزدهم طرح «استاد شاگردی» در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد و قرار است به صورت جهانی معرفی می‌شود.

رجبی دوانی، حمایت از تحقیقات بنیادی، انتشار آثار مختلف در زمینه هنر، مشارکت با نهاد‌های فرهنگی و هنری مختلف را از مهمترین اقدامات نامورمطلق در فرهنگستان هنر عنوان کرد و گفت: بهترین رویه برای این نهاد این است که به عنوان نهاد علمی به دور از سیاست‌زدگی باشد.

وی اظهارداشت: بهترین سیاست کار علمی است به ویژه در حوزه هنر که با رویداد‌های مختلف فرهنگی و هنری، به فراتر از مرز‌های کشور منتقل می‌شود. فرهنگستان یک خانواده است و هیچ‌کس نمی‌تواند نظر خود را به عنوان نظر جمع مطرح کند.

عضو فرهنگستان هنر گفت: تحقیق و پژوهش در زمینه هنر‌های سنتی یکی دیگر از برنامه‌های فرهنگستان است که هنر‌های اصیل ایرانی را ملاک قرار داده‌ایم و امیدواریم این روند در گروه هنر‌های سنتی ادامه پیدا کند.

بهمن نامورمطلق رئیس سابق فرهنگستان هنر نیز در این آیین اظهارداشت: تاکنون مسئولیت‌های مختلفی را داشتم، اما هیچ گاه در مراسم تکریم و معارفه شرکت نکردم، در چنین مراسمی تشریفات بیش از تشرفات آن است، اما فرهنگستان برای من خانه دوم است، فرهنگستان برای من فرهنگستان است. در شادی و سوگواری همکارانم همراه بودم و خواستم در این آیین شرکت کنم، وقتی آمدم تنها آمدم و اکنون تنها می‌روم. معتقد بودم که باید احوال انسان‌ها تغییر کند تا اینکه افراد تغییر کنند.

وی افزود: قصد ارایه گزارش ندارم، عملکرد، برنامه‌ها و فعالیت‌های دو ساله من در سایت فرهنگستان هنر قابل مشاهده است، از مشکلات هم سخن نمی‌گویم، اما می‌خواهم به این موضوع اشاره کنم؛ اعتباری که به فرهنگستان هنر تعلق می‌گرفت کمتر از حقوق کارکنان بود.

نامورمطلق خطاب به حجت الاسلام و مسلمین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: اکنون که یک نفر را خودتان به ریاست فرهنگستان معرفی کردید، از او حمایت کنید که هم به وضعیت کارکنان فرهنگستان برسند و هم کار‌های کیفی انجام دهند. از کسی نه بدهکارم و نه طلبکارم. تشکر می‌کنم که این بار سنگین را از دوش من برداشتید، در این شرایط کار کردن خیلی سخت است.

رئیس سابق فرهنگستان هنر افزود: همزمان با اعلام تغییر ریاست، دو کتاب من چاپ شد، تلاقی این‌ها را نشانه الهی می‌دانم که به دانشگاه بازگردم و به کار‌های پژوهشی خودم ادامه دهم، براساس فرمایش خسروپناه فعلا از کار‌های اجرایی می‌خواهم کناره‌گیری کنم. در این مدتی که در خدمت اعضای فرهنگستان بودم. یکی از نقاط خوب زندگی من است. به مجید شاه‌حسینی تبریک می‌گویم و برای او آرزوی موفقیت دارم.

همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه اظهار کرد: فرهنگستان هنر یکی از چهار فرهنگستان مهم و کشور و یکی از نهاد‌های حاکمیتی موثر است.

وی گفت: برخی گمان می‌کنند که فرهنگستان‌ها، انجمن‌های مردم نهادی هستند که خارج از نیاز‌های حاکمیت باید فعالیت کنند، در حالی که براساس آنچه مصوب شده است، یک نهاد حاکمیتی هستند، حاکمیتی به معنای حزبی نیست. آفت مجموعه‌های حاکمیتی این است که حزبی و سیاست زده بشوند و یا مکانی برای گردهم‌آیی گروه خاصی باشند.

خسروپناه افزود: وقتی گفته می‌شود نهادی حاکمیتی است یعنی ناظر به نیاز آن حوزه از همه اندیشمندان بهره ببرد، اندیشمندانی که ممکن است در سلایق سیاسی متفاوت باشند، اما نسبت به هنر دغدغه‌مند هستند و هنر ایرانی اسلامی را مهم می‌دانند و این به معنای این نیست که سایر سبک‌ها هنری و هنر‌های کشور‌های دیگر را نادیده بگیریم بلکه باید هنر‌های دیگر را ببینیم و بشناسیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره چرایی تاکید بر هنر ایرانی اسلامی اظهارداشت: این هنر مبتنی بر حکمت است، حکمت علم نافع کارآمد مبتنی بر خرد ناب است، خرد ناب به معنای عقل نظری، عملی، معاش و معاد است.

وی گفت: همه اقسام هنر همچون هنر‌های تجسمی، صنایع دستی، موسیقی و هنر‌های نمایشی در ایران اسلامی مصداق و مبتنی بر حکمت است و فرهنگستان هنر میراث‌دار ظرفیت عظیم هنر ایرانی اسلامی است.

خسروپناه بیان کرد: همچنین فرهنگستان هنر در سیاست‌گذاری هنر کشور؛ هنر پژوهان ایرانی و حتی غیرایرانی موثر است، آثاری که به زبان انگلیسی درباره هنر ایرانی اسلامی نوشته شده به مراتب بیشتر از آثاری است که به زبان فارسی توسط اندیشمندان ایرانی نوشته شده است، اما در دو سه دهه اخیر آثار بسیاری به زبان‌های عربی و انگلیسی در این حوزه داریم، این‌ها باید احیا و معرفی شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه جوانان باید با حکمت، هنر ایرانی اسلامی را فرابگیرند، اظهارداشت: نقش فرهنگستان هنر در این زمینه بسیار مهم است، فرهنگستان هنر باید سیاست‌گذار دانشگاه‌ها و دانشکده‌های هنر و رشته‌های این حوزه باشد.

وی با اشاره به مطلوب نبودن وضعیت رشته‌های هنر در دانشگاه‌های کشور گفت: چرا با توجه به اینکه بیش از چهار دهه از انقلاب اسلامی گذشته، نباید در تمامی رشته‌های هنری تحصیل در مقطع دکترا امکانپذیر باشد؟ اکنون فقط در رشته‌های فلسفه هنر و پژوهش هنر تحصیل در مقطع دکترا امکانپذیر است، در حوزه معماری رشد خوبی داشتیم، اما چرا نباید در رشته‌های خوشنویسی، موسیقی، صنایع دستی و سینما درجه دکترا داشته باشیم؟ چه کسی باید این شرایط را اصلاح کند؟

خسروپناه با اشاره به تصویب طرح «استاد شاگردی» در شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: تاکنون فرایند «استاد شاگردی» در وزارت علوم به نتیجه مطلوب نرسیده است، تنها دانشگاه استاد فرشچیان باید آن را اجرایی کند، یعنی ۶ سال دیگر باید صبر کنیم تا این مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تحقق پیدا کند؟!

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: باید بعد از دانشگاه استاد فرشچیان، دانشگاه‌های دیگر روش «استاد شاگردی» را اجرایی کنند، تا کی باید منتظر باشیم که اساتید پیشکسوت هنر مقابل چشمانمان پر پر شوند و نتوانند یک شاگرد تربیت کنند؟ چه کسی مسئول است؟ ما و فرهنگستان هنر مسئول هستیم.

وی با اشاره به دیدار و گفتگو با هنرمندان پیشکسوت در حوزه‌های مختلف هنری با همراهی بهمن نامورمطلق رئیس پیشین فرهنگستان هنر گفت: اساتید هنر نیاز به تکریم و احترام دارند که باید آن را با رفتارمان به آنان نشان دهیم، از نامورمطلق درخواست دارم که مشاوری دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه هنر و معماری را بپذیرد و همچنین همچون گذشته تکریم و دیدار با هنرمندان پیشکسوت با همراهی وی انجام شود و ادامه پیدا کند.

خسروپناه خاطرنشان کرد: کار فرهنگستان هنر، کاری فراتر از یک گعده علمی است، سیاست‌گذاری هنر برعهده این نهاد قرار داده شده است، فعالیت‌های فرهنگستان هنر براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمان بهمن نامورمطلق شکوفا شد و مجید شاه‌حسینی رئیس جدید این فرهنگستان نیز فردی دغدغه‌مند در حوزه هنر است که امیدواریم فرهنگستان هنر در این دوره نیز تعالی بیشتری پیدا کند.

آیین تکریم و معارفه رئیس فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران روز شنبه (سوم تیر) با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهور، غلامعلی حدادعادل عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر علیرضا مرندی رئیس فرهنگستان علوم پزشکی، علی اکبر صالحی معاون پژوهشی و قائم مقام رئیس فرهنگستان علوم، سیدمحمد هاشمی قائم مقام وزیر و معاون حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی و جمعی از مسئولان و هنرمندان در فرهنگستان هنر برگزار شد.

در آیین از خدمات بهمن نامورمطلق رئیس پیشین فرهنگستان هنر تجلیل و مجید شاه‌حسینی به عنوان رئیس جدید این فرهنگستان معرفی شد. همچنین ۱۰ نفر از فرهیختگان و شخصیت‌های برتر هنری نیز به عنوان اعضای پیوسته این فرهنگستان معرفی شدند.