خبر: نیاز‌های ناشنوایان و معلولان ذهنی در حوزه مناسب‌سازی مغفول مانده است

غلامرضا رضایی‌فر گفت: معلولان حسی حرکتی از نظر تعداد بیش از بقیه معلولان هستند یعنی در مقایسه با سایر معلولیت‌ها، حجم و درصد بالاتری را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین مسائل مربوط به آن‌ها بیشتر است، اما برخی معلولان مغفول مانده‌اند به طور مثال ناشنوایان، چون ظاهر سالمی دارند و اصلا احساس نمی‌شود که آن‌ها هم نیازی دارند، در زمینه مناسب‌سازی برای این قشر اصلا دقت نمی‌کنیم.

وی ادامه داد: به طورمثال اگر یک ناشنوا در هتل اقامت کند، هنگام تماس پذیرش یا حتی وقوع حادثه‌ای مانند آتش‌سوزی و به صدا درآمدن آژیر خطر، از هشدار‌ها مطلع نمی‌شود و برای او خطرناک خواهد بود که به مناسب‌سازی محیطی توجه نشود واین درحالیست که اکنون هیچ هتلی برای ناشنوایان مناسب سازی نشده است.

رئیس دبیرخانه پیگیری و هماهنگی مناسب سازی کشور اضافه کرد: تختی که ناشنوا روی آن می‌خوابد، باید مجهز به ویبراتور باشد تا زنگ تلفن و زنگ در که زده می‌شود با ویبره از آن مطلع شود. یا هنگامی که در اتاق زده می‌شود باید چراغ اتاق روشن شود تا ناشنوا متوجه در زدن شود. همه افراد به مناسب سازی نیاز دارند و از نظر درصدی معلولان جسمی حرکتی، حجم بالاتری را به خود اختصاص داده اند، اما اقشار دیگری مانند افراد دارای معلولیت ذهنی هستند و نیاز‌های خاص دارند.

رضایی فر افزود: قشر دیگر افراد دارای اوتیسم هستند که فقط افرادی که فرد دارای اوتیسم در خانواده خود دارند، درک می‌کنند که نیاز‌های آن‌ها چیست. به طور مثال در اماکن گوناگون برای تبلیغات از رنگ‌ها و نور‌های خیره کننده استفاده می‌شود. در صورتی که محیطی که افراد دارای اوتیسم قرار می‌گیرند، نوع نور آنجا باید برای آن‌ها آرام‌بخش باشد تا آن‌ها را تحریک نکند.

رئیس دبیرخانه پیگیری و هماهنگی مناسب سازی کشور گفت: فهرست‌هایی که در اختیار داریم برای مناسب‌سازی معیاری، جزو حداقل‌ها است. اگر بخواهید استاندارد‌هایی که در کشور‌های دیگر به کار می‌رود، فهرست کنید، مسئولان اصلا طرف آن نمی‌روند. اینکه ما چانه می‌زنیم و دعوا می‌کنیم برای ابتدایی‌ترین استاندارد‌ها است.

رضایی فر افزود: شرایط استاندارد‌های مناسب سازی به گونه‌ای است که اکنون سر مناسب سازی ورودی ساختمان جدال می‌کنیم. مثلا برای طبقه سوم باید حتما آسانسور وجود داشته باشد، ما سر بودن یا نبودن آسانسور چانه می‌زنیم! ما به عنوان یک سیستم نظارتی بر سر مناسب سازی با همه دعوا داریم! چون درکی از مناسب سازی وجود ندارد.

وی ادامه داد: یک عقب مانده ذهنی نباید در محیط عمومی آسیب ببیند و در کشور‌های پیشرفته اگر او در محیط رها شود، گم نمی‌شود یا فرد نابینا در این کشور‌ها از همه سیستم‌هایی که برای فرد سالم قرار داده شده، می‌تواند استفاده کند، اما یک فهرست چهار عنوان وجود دارد که انتظار رعایت حداقل‌ها را در مناسب سازی داریم. در جشنواره شهید رجایی که به دستگاه‌های دولتی برای میزان مناسب‌سازی امتیاز می‌دهیم، چهار امتیاز وجود دارد که یکی از آن‌ها گذاشتن رمپ است. اما گاهی رمپ‌هایی با شیب تند می‌سازند. حتی در یک مورد فردی با ویلچر از روی رمپ به پایین پرت شده است.

رئیس دبیرخانه پیگیری و هماهنگی مناسب سازی کشور با بیان اینکه رمپی که ساخته می‌شود باید کنار آن میله داشته باشد و شیب آن استاندارد باشد، افزود: بالابر‌هایی که گذاشته می‌شود باید محافظ داشته باشد. در بسیاری از مواقع کودک کوچکی زیر بالابر می‌رود و هنگامی که بالابر را می‌زنید، کودک زیر بالابر می‌ماند. برخی استاندارد‌ها به بهانه اینکه هزینه دارد، رعایت نمی‌شود. متاسفانه جامعه مناسب سازی برای همه اقشار را به خاطر هزینه‌ها را نمی‌پذیرد.

رضایی فر تصریح کرد: حتی دستگاهی برخی موضوعات حداقلی، فهرست مناسب سازی را حذف کردند و گفتند اگر این موارد را به پیمانکار بدهیم، آن‌ها اجرا نمی‌کنند و حداقل برخی موضوعات را اجرا کنند و در گام بعدی بقیه موارد را اجرا کنیم. این درحالی است که همه افراد دارای معلولیت ذهنی، اوتیسم و حرکتی حسی به مناسب سازی نیاز دارند. وسایل مرکز نگهداری معلولان ذهنی، به گونه‌ای است که آسیب زا نباشد و مثلا لبه‌های دیوار و میز تیز نیست و دارای پوشش‌هایی است؛ اینگونه استاندارد‌ها باید در بقیه مراکز نیز رعایت شود.

وی این سئوال را مطرح کرد که چگونه ما برای رفتن کودک به مهدکودک، استاندارد‌هایی را در نظر می‌گیریم، اما برای فردی که محدودیت حرکتی دارد و می‌خواهد زندگی کند، در جامعه استاندارد‌های مناسب سازی رعایت نمی‌شود.

رئیس دبیرخانه پیگیری و هماهنگی مناسب سازی کشور گفت: کارمند دستگاهی که دچار معلولیت بود از طریق سامانه معبر با شماره ۳۰۰۰۰۱۲۳۲۲ شکایت کرد که پله‌های ورودی ساختمان میله ندارد. با دستگاه مربوطه مکاتبه کردیم، اما در این زمینه اقدامی از سوی آن دستگاه انجام نشد و هنگامی که با ستاد آن دستگاه مکاتبه کردیم مجبور انجام این مهم شدند.

رضایی فر افزود: این موارد جزو اصول مناسب سازی ساده است و فرد معلول هم کارمند خود دستگاه است، اما در این زمینه اقدامی نکرده بودند. اگر نرده برای پله نباشد نباید پایان کار بدهند، اما ساختمان‌هایی مشاهده می‌شود که چهارطبقه بالا رفته و پله‌ها بدون نرده است و پایان کار هم گرفته است. در این زمینه قانون اجرا نمیشود. طبق قانون تا این استاندارد‌ها رعایت نشود، شهرداری نباید پایان کار بدهد، اما مهندسان پایان کار می‌دهند.

براساس ماده ۴ قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت، شهرداری‌ها مکلف هستند صدور پروانه احداث و بازسازی و پایان کار برای تمام ساختمان‌ها و اماکن با کاربری عمومی از جمله مجتمع‌های مسکونی، تجاری، اداری، درمانی و آموزشی را به رعایت ضوابط و استاندارد‌های مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و اصلاحات پس از آن در مورد دسترس‌پذیری افراد دارای معلولیت توسط مجری، مشروط کنند.