یادگارنویسی؛ بی وفایی در برابر ارگ کریم خان زند + تصاویر

نگهداری و پاسداشت یادمان‌ها و آثار تاریخی و فرهنگی به جامانده از گذشتگان بر عهده سازمان ها، نهاد‌ها و مردم است. اگرچه سرپرست اصلی حفاظت و نگهداری از این آثار ارزشمند وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است، ولی نیازمند همکاری همۀ مردم و مسئولان دولتی است تا بتوان به درستی و خوبی از میراث گذشتگان پاسداری و آن‌ها را به آیندگان که صاحبان اصلی این سرزمین هستند، واگذار کرد.

ارگ کریم خان زند، چشم و چراغ شهرستان شیراز است و همچون نگینی در مرکز این کلانشهر چشم نوازی می‌کند. این اثر تاریخی یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری به شمار می‌رود و کمتر کسانی هستند که به شیراز سفر کرده باشند و سراغی از آن را نگرفته باشند.

یکی از گردشگران که همراه با خانواده از خرمشهر به شیراز سفر کرده بود، بیان کرد: استان فارس و بویژه شیراز جا‌های گردشگری دل انگیز و مکان‌ها و جاذبه‌های تاریخی زیادی دارد که از آن جمله می‌توان به مجموعه زندیه و بویژه ارگ کریم خانی اشاره کرد. 

او تصریح کرد: فرزندانم در کنار ارگ از امکاناتی که فراهم شده بود، بهره بردند و همچنین با ورود به ارگ از بخش‌های مختلف آن بازدید کردیم. 

همانگونه که گردشگران اذعان می‌دارند، ارگ کریم خانی نشانه هویتی و شناسنامه بالنده و افتخارآمیز مردم شهرستان شیراز و ایران بوده و در جهان پرآوازه است؛ و همه جهانیان، شیراز را در کنار آرامگاه حافظ و سعدی با مجموعه یگانه و ارزشمند زندیه و ارگ استوار و شکوهمند کریم خانی می‌شناسند.

با وجود اینکه آثار تاریخی موجب اشتغالزایی، جذب گردشگران و رونق اقتصادی می‌شوند، اما چرا اینقدر بی وفایی نسبت به این یادمان‌های ارزشمند صورت می‌گیرد؟

سیاوش آریا فعال و پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس اظهار کرد: به تازگی افراد نابخرد و فرومایه با رنگ بر روی دیوار و یکی از بارو‌های (برج) ارگ کریم خانی شیراز یادگاری نویسی کرده و نشانه‌های ناآگاهی و بی فرهنگی خود را به یادگار گذاشته اند.

او با بیان اینکه چنین نشانه‌های نادانی، مایه افسوس و اندوه است و دل هر دوستدار تاریخ و فرهنگ ایرانی را به درد می‌آورد، اضافه کرد: موضوع را به مسئولان میراث فرهنگی اطلاع داده و خواستار پاکسازی یادگاری نویسی‌ها شده ام.

پژوهشگر تاریخ ایران و میراث فرهنگی در فارس تصریح کرد: یکی از چالش‌های میراث فرهنگی، نبود آگاهی و دانش و سطح سواد فرهنگی برخی افراد در جامعه است که روز به روز وضعیت را بدتر می‌کند و همه این‌ها نشان از آن دارد که باید درسی به نام میراث فرهنگی از دوره دبستان در مدرسه‌ها آموزش داده شود تا کودکان و نوجوانان کشور از خردسالی با موضوع میراث فرهنگی آشنا شوند که در آینده خود پاسدار و نگاهبان میراث فرهنگی کشور باشند.

او ادامه داد: سال هاست که به این موضوع (سواد فرهنگی) پرداخته و معتقدم تا این مورد جدی گرفته نشود، میراث فرهنگی کشور روزگار ناخوشی خواهد داشت. گواه این سخنان نیز، وضعیت اندوه بار یادمان‌های تاریخی کشور است.

بنابراین، فرهنگ سازی از همان دوران کودکی از جمله مسائلی است که باید به فرزندان آموزش داده شود چرا که آن‌ها آینده سازان سرزمین ایران هستند و پاسداری کننده از آثار تاریخی کشور محسوب می‌شوند. 

ارگ کریم‌خان یا کریم خانی از جمله آثار تاریخی دوره زندیه شهر شیراز است و در میدان شهرداری این شهر واقع شده است. کریم خان زند برای ساخت این ارگ از بهترین هنرمندان و معماران آن دوره دعوت به همکاری کرد. ساخت ارگ کریم خانی که در واقع دژی نظامی بوده است، بین سال‌های ۱۷۶۶ و ۱۷۶۷ میلادی انجام شد.

بنای ارگ کریم‌خانی، ترکیبی از ۲ معماری مسکونی و نظامی است. بخش درونی ارگ با ایوان‌ها و اتاق‌های نقاشی شده، آب‌نما‌ها و باغچه‌ها از ظرافت خاصی برخوردار است. ۳ ضلع شمال، جنوب و غرب هر یک دارای یک ایوان و شش اتاق مسکونی در دو طرف آن است.

ارگ اندرونی، کاخ سلطنتی کریم خان و خانواده‌اش بوده که در زمینی به مساحت حدود ۱۳ هزار متر مربع با حدود ۴ هزار متر مربع زیر بنا در غرب میدان توپخانه قدیم واقع است.