کودتای نیجر‏‏، یازدهمین کودتای نظامیان آموزش دیده به دست آمریکا در آفریقا از سال ۲۰۰۸ تاکنون

پایگاه اینترنتی اینترسپت در مقاله‌ای به قلم نیک تورس نوشت: بر اساس گزارش‌های منتشر شده، سربازان گارد ریاست جمهوری نیجر روز چهارشنبه دفتر محمد بازوم، رئیس جمهور نیجر را مسدود کردند. جامعه منطقه‌ای و اقتصادی غرب آفریقا آن را “کودتای نافرجام” خوانده است.

این شورش، جدیدترین مورد از صف طولانی قیام‌های نظامی در غرب آفریقا است که بسیاری از آن‌ها را افسران آموزش دیده توسط آمریکا هدایت می‌کنند. هنوز مشخص نیست که آیا آمریکا هیچ یک از نیرو‌های نظامی نیجر را که در این شورش دخالت دارند، آموزش داده است یا نه، اما بر اساس اسناد پنتاگون و وزارت امور خارجه آمریکا، واشنگتن در سال‌های اخیر اعضای گارد ریاست جمهوری نیجر را آموزش داده است.

آمریکا افسرانی را که از سال ۲۰۱۲ در دست کم شش کودتا در کشور‌های همسایه بورکینافاسو و مالی نقش داشته اند، آموزش داده است. در مجموع، از سال ۲۰۰۸ آموزش دیده‌های آمریکا در دست کم ۱۰ کودتا در غرب آفریقا نقش داشته اند، از جمله در کودتای در بورکینافاسو_۲۰۱۴، ۲۰۱۵، ۲۰۲۲؛ گامبیا در سال ۲۰۱۴؛ گینه در سال ۲۰۲۱؛ مالی (۲۰۱۲، ۲۰۲۰، ۲۰۲۱) و موریتانی در سال ۲۰۰۸.
جان مانلی، سخنگوی فرماندهی آمریکا در آفریقا به اینترسپت گفت: “ما از وضعیت موجود در نیامی، نیجر، آگاه هستیم. با وزارت امور خارجه آمریکا برای ارزیابی بیشتر وضعیت همکاری می‌کنیم و زمانی که اطلاعات در دسترس قرار گیرد، اطلاعاتی را ارائه خواهیم داد. ” این فرماندهی به سؤالاتی درباره اینکه آیا هیچ یک از شورشیان توسط آمریکا آموزش دیده اند یا خیر، پاسخ نداد.

در طول دهه گذشته، نیجر و همسایگانش در ساحل غرب آفریقا گرفتار گروه‌های مسلحی بوده‌اند که مفهوم “باند موتورسیکلت‌های غیرقانونی” را به مرگبارترین اوج خود رسانده‌اند. در زیر پرچم‌های سیاه ستیزه‌جویی، مردانی سوار بر موتور -دو نفر سوار بر موتور که چهره‌هایشان با عینک آفتابی و سربند پوشیده شده و کلاشینکف در دست دارند- دهکده‌هایی را در سراسر سرزمین‌های مرزی که بورکینافاسو، مالی و نیجر را با هم متصل می‌کنند، به وحشت انداخته‌اند.

در سال ۲۰۰۲، خیلی پیش‌تر از آن که این حملات موتوری در این منطقه به مسئله‌ای عادی تبدیل شود، آمریکا ارائه کمک‌های ضدتروریستی را برای نیجر آغاز کرد؛ واشنگتن تجهیزات نظامی بسیاری، از خودرو‌های زرهی تا هواپیما‌های نظامی، برای این کشور ارسال کرد. از سال ۲۰۱۲، مالیات دهندگان آمریکایی بیش از ۵۰۰ میلیون دلار در آنجا هزینه کرده اند، آن را به یکی از بزرگترین برنامه‌های کمک امنیتی در جنوب صحرای آفریقا تبدیل کرده است.

سربازان آمریکایی به همتایان نیجری خود آموزش و مشاوره می‌دهند و به آن‌ها کمک می‌کنند و در سال ۲۰۱۷ در کمین داعش در نزدیکی روستای تونگو جنگیده‌اند و حتی جان خود را از دست داده‌اند. در دهه گذشته، تعداد پرسنل نظامی آمریکایی مستقر در نیجر از ۱۰۰ نفر به ۱ هزار و ۱۶ نفر افزایش داشته است. نیجر همچنین توسعه پایگاه‌های نظامی آمریکایی را شاهد بوده است.

نیجر میزبان بزرگ‌ترین و گران‌ترین پایگاه‌های پهپادی آمريكاست

نیجر میزبان بزرگ‌ترین و گران‌ترین پایگاه‌های پهپادی است که ارتش آمریکا آن‌ها را اداره می‌کند. پایگاه هوایی ۲۰۱، که در شهر شمالی آگادز و با هزینه ۱۰۱ میلیون دلار و هزینه نگهداری سالانه ۲۰ تا ۳۰ میلیون دلار ساخته شده است، یک مرکز نظارتی و مرکز اصلی مجمع الجزایری از پایگاه‌های آمریکا در غرب آفریقا است. این پایگاه محل استقرار پرسنل نیروی فضایی، یگان هوایی عملیات ویژه مشترک، و ناوگان پهپادی -از جمله MQ-۹ – و نمونه‌ای از تلاش‌های شکست خورده ارتش آمریکا در نیجر و منطقه گسترده‌تر است. در اوایل امسال، اینترسپت گزارش کرد راهزنان یک سرقت مسلحانه از پیمانکاران این پایگاه انجام دادند و با تقریباً ۲۴ میلیون فرانک سی‌اف‌ای آفریقای غربی، حدود ۴۰ هزار دلار، از آنجا خارج شدند.

در سراسر آفریقا، وزارت امور خارجه تنها ۹ حمله تروریستی را در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ – اولین سال‌های کمک ضد تروریسم آمریکا به نیجر- شاهد بود. بر اساس یک گزارش مطالعات آماری آفریقاسنتر که موسسه تحقیقاتی است، سال گذشته، تعداد رویداد‌های خشونت آمیز تنها در بورکینافاسو، مالی و غرب نیجر به ۲ هزار و ۷۳۷ مورد رسید. این آمار افزایش بیش از ۳۰ هزار درصدی را از زمانی نشان می‌دهد که آمریکا تلاش‌های ضدتروریستی اش را در این منطقه آغاز کرده است. در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳، تروریست‌ها در آفریقا ۲۳ نفر را کشتند. در سال ۲۰۲۲، حملات تروریستی فقط در این سه کشور ساحلی به کشته شدن تقریبا ۷ هزار و ۹۰۰ نفر منجر شد. بر اساس گزارش مرکز آفریقای پنتاگون “این ساحل اکنون ۴۰ درصد از کل فعالیت‌های خشونت آمیز گروه‌های اسلامگرای ستیزه جو در آفریقا را به خود اختصاص داده است که بیش از هر منطقه دیگری در این قاره است. “

آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در دیدار با بازوم، رئیس جمهور نیجر در اوایل امسال، از افزایش نفوذ گروه واگنر وابسته به روسیه در این منطقه به شدت انتقاد کرد. بلینکن گفت “هرجایی که واگنر حضور داشته است، به شکل اجتناب ناپذیری اتفاقات بدی را در پی داشته است. ” بلینکن اشاره کرد حضور این گروه در این منطقه با بدتر شدن اوضاع امنیتی این منطقه ارتباط دارد. او گفت آمریکا گزینه بهتری بود و می‌توان این مسئله را اثبات کرد. اما برای دو دهه است که آمریکا در این منطقه اقدامات ضدتروریستی انجام می‌دهد و اتفاقات بد و در کل بدتر شدن اوضاع امنیتی این منطقه از پیامد‌های فعالیت‌های چند ساله آمریکا در اینجا است. گروه واگنر تنها از سال ۲۰۲۱ فعالیت خود را در این منطقه آغاز کرده است. 

اینترسپت در اوایل این هفته گزارش کرد، در کشور همسایه مالی، سرهنگ آسیمی گویتا -که با نیرو‌های عملیات ویژه آمریکا کار می‌کرد، در تمرینات آموزشی آمریکا شرکت داشت و در سمینار دانشگاه عملیات ویژه مشترک در فلوریدا شرکت کرد -در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ دولت را سرنگون کرد. پس از شکست نزدیک به دو دهه مبارزات ضد تروریسم با حمایت غرب، حکومت گویتا با واگنر معامله کرد. این گروه مزدور از دسامبر سال ۲۰۲۲ تاکنون در صد‌ها نقض حقوق بشر در کنار سربازان مالی، از جمله اعدام‌های غیرقانونی و ناپدید شدن قهری ده‌ها غیرنظامی در مرکز مالی، که در گزارش جدید دیده‌بان حقوق بشر توضیح داده شده، دست داشته است.

حال بازوم و خانواده اش خوب است و سفارت نیجر در واشنگتن دی سی به درخواست‌های اینترسپت برای اظهارنظر پاسخ نداده است.